دکتر زاکانی این روزها در مجلس چه می کند؟!

زاکانی چگونه طراحی چندماهه اصلاح طلبان برای مجلس یازدهم را بهم ریخت؟!/ نقش اساسی زاکانی در مجلس یازدهم چیست؟!/ منتخب مردم قم از انصراف برای ریاست تا کمک به انتخاب وحدت آمیز مدیریت جدید مجلس

براساس برخی گزارش‌ها علیرضا زاکانی از چند هفته قبل به اتفاق برخی دیگر از منتخبین مجلس یازدهم نقش موثری در شکل دادن فراکسیون اکثریت مجلس- فراکسیون مردمی انقلاب اسلامی- داشته است.

 با انتخاب محمدباقر قالیباف و اعضای هیات رئیسه مجلس با آرای بالا و وحدت مثال زدنی جریان اصولگرا، چندین هفته تلاش رسانه های اصلاح طلب برای ایجاد تفرقه در مجلس یازدهم با شکست سنگینی روبه رو شد.

به گزارش جهان نيوز، در کنار رفتار جمعی قابل تحسین اکثریت نمایندگان اصولگرا، نقش برخی افراد برای رسیدن به این وحدت و موفقیت اولیه جریان اصولگرا در سامان دادن به مدیریت مجلس از جمله دکتر علیرضا زاکانی قابل تامل و بسیار ویژه به نظر می رسد.

گام اول؛ حذف لاریجانی

البته که پیش از هرچیز باید گریزی به وقایع قبل از انتخابات مجلس یازدهم و حذف لاریجانی از مجلس یازدهم زد. جدای از تبعات هم کارنامه شدن علی لاریجانی با دولت و اصلاح‌طلبان، اما یک عامل دیگر برای کنار رفتن او نباید نادیده گرفت. عاملی که در واقع لاریجانی را با قدرت و تصمیم صریح خود برکنار و حذف کرده است. اقدام قاطعانه و زودهنگام شورای ائتلاف اصولگرایان در قم، در حذف لاریجانی و ارائه لیست با حمایت و وحدت حداکثری، بیشتر خود را نشان می‌دهد. زیرا لاریجانی گرچه درهای زیادی را به روی خود بسته می‌دید، ولی حضور دوازده ساله در قم آنهم با یدک کشیدن ریاست مجلس، برای سیاستمداری همانند او یعنی همچنان راهی باز است! بنابراین اصولگرایان و نیروهای انقلابی «قم» با یک تصمیم حتی محافظه کارانه برای ارائه لیست انتخابات آتی مجلس، می‌توانستند ناخواسته سبب بازسازی لاریجانی شود. مساله‌ای که سایت خبرآنلاین و نزدیک به علی لاریجانی با ادبیاتی دیگر به آن اشاره کرده بود. این رسانه نزدیک به لاریجانی، تغییر حوزه انتخابیه و اضافه شدن علیرضا زاکانی به فهرست کاندیداهای شورای ائتلاف نیروهای انقلابی قم را، با هدف رقیب سازی برای لاریجانی و به نوعی در واقع بخشی از فرآیند کناره گیری اجباری او گزارش کرده بود.

گام دوم؛ انصراف زاکانی از ریاست مجلس/ تیر اختلاف‌افکنی مدعیان اصلاحات چند هفته زودتر از شروع مجلس یازدهم به سنگ خورد

نیمه اردیبهشت ماه بود که دکتر زاکانی با انتشار توییتی از کناره گیری خود از ریاست مجلس خبر داد. روزنامه کیهان در آنزمان طی گزارشی در اینباره نوشت: کناره‌گیری علیرضا زاکانی منتخب مردم قم از نامزد شدن برای ریاست مجلس، اقدام وحدت‌آفرینی بود که تیر طراحان اختلاف‌افکنی در میان اصولگرایان را به سنگ زد.

این روزنامه اصولگرا درباره بازتاب این کناره گیری نیز نوشت: کناره‌گیری زاکانی از نامزد شدن برای ریاست مجلس، اقدام وحدت‌آفرینی بود که تیر طراحان اختلاف‌افکنی در میان جریان انقلابی را به سنگ زد و با استقبال منتخبین مجلس و همچنین فعالان توئیتری مواجه شد.

محمدباقر قالیباف در توئیتی به انصراف زاکانی از رقابت با خودش واکنش نشان داد و آن را «همکاری و برادری» خواند و نوشت: «به لطف خدا این مجلس، مجلس کار، همکاری و برادری در حل مسائل مردم خواهد بود.»

الیاس نادران منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم نیز در توئیتی نوشت: «بسیجی که در جوانی گمنام برای خدا و دفاع از شرف این کشور جانباز شد، امروز برای خدا از آزمونی سخت‌تر و پیچیده‌تر سربلند بیرون آمد. قدر نعمت حاج‌علی را خدا می‌داند و مردم.»

سید نظام‌الدین موسوی منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم هم در پیامی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: «صریح و شفاف می‌گویم با توجه به شناخت نزدیک و دیرینه‌ام از توانمندی‌های فکری و اجرایی و سلامت اعتقادی و مالی دکتر زاکانی، انتخاب بنده برای ریاست مجلس بود. حالا هم که به‌رغم شایستگی به خاطر حفظ وحدت جریان انقلاب از این عرصه کنار رفت؛ مطمئنم جزو ارکان مؤثر تحول در مجلس آینده خواهد بود.»

علی نیکزاد، منتخب مجلس یازدهم هم در پیامی توئیتری با هشتگ «مجلس کارآمد و عمل‌گرا» اظهار داشت: «وجود افراد شاخص و اولویت شناس در مجلس یازدهم نقطه امیدی است تا بتوانیم با برادری بر سر موضوعات اصلی مردم پافشاری کرده و بدون مصلحت‌اندیشی، با هم‌اندیشی همه سلیقه‌ها، مجلسی در ترازانقلاب اراده و اداره نموده و عقب‌ماندگی‌های کشور را جبران نماییم.»

همچنین سید احسان خاندوزی، یکی از راه‌یافتگان به مجلس یازدهم نیز در صفحه شخصی خود بیان کرد که «مجلس قوی بلکه ایران قوی، امروز بیش از گذشته، محتاج است به این طرز فکر و این تراز اخلاق.»

دلایل زاکانی برای کناره‌گیری از رقابت برای ریاست مجلس/

گام سوم؛ تمرکز بر تحول اساسی مجلس

چند روز بعد منتخب مردم قم در مجلس یازدهم، خدمتگزاری به مردم در مسیر مبارزه با کرونا، طراحی برنامه برای مجلس یازدهم و توجه به انسجام نیروهای انقلاب در مجلس را دلایل کناره‌گیری خود از رقابت برای ریاست مجلس دانست.

علیرضا زاکانی، منتخب مردم قم در مجلس یازدهم در گفت‌وگو با فارس در تشریح دلایل انصراف از رقابت برای ریاست مجلس با بیان اینکه به دو علت بنده دیر وارد پیگیری ریاست مجلس شدم، افزود: اولا درگیر مبارزه با بیماری کرونا بودم و ثانیاً ورود زودرس به عرصه رقابت برای پست‌های مجلس را نادرست می‌دانستم. بنده به‌عنوان منتخب مردم شریف قم در مجلس شورای اسلامی از همان ایام انتخابات به ویژه بعد از آن با شیوع این بیماری در قم بعنوان یکی از استان‌های درگیر کشور وظیفه خود دانستم که خدمتگزار مردم باشم.

وی ادامه داد: ابتدا در قالب کمک به دانشگاه علوم پزشکی قم فعالیتم را شروع کردم و سپس با جمع دوستان تلاش کردیم قرارگاهی مردمی را برای تجمیع ظرفیت‌های حاکمیتی و مردمی در مقابله با این بیماری خطرناک راه‌اندازی کنیم و در کنار ظرفیت‌های دولتی به مقابله با این بیماری و عوارض آن بپردازیم، لذا مدت‌های مدیدی توفیق خدمت در این قرارگاه را داشتم و اساسا حفظ جان مردم و مقابله با بیماری کرونا مانعی برای فعالیت زودرس شد و نکته دیگر اینکه فعالیت زودرس را نیز نادرست می‌دانستم و به همین خاطر با فاصله پنجاه روزه از دیگران و آن هم با پرداختن به اولویت داشتن برنامه برای مجلس یازدهم جلساتی را با نمایندگان داشتم که بیشتر در آنها به انتقال تجربه خویش و ارائه سرفصل‌های برنامه مجلس یازدهم می‌پرداختم. پس به این دو دلیل دیرتر کار را شروع کردم.

منتخب مردم قم در مجلس یازدهم بیان داشت: علت اصلی کناره‌گیری بنده از رقابت توجه به انسجام نیروهای انقلاب در مجلس یازدهم بود.

وی در پاسخ به این سؤال که‌ برنامه تحول مجلس کی آماده می‌شود؟ ابراز داشت: مدت‌ها کار تخصصی پیرامون نظام مسائل کشور و جایگاه مجلس در حل آنها، در قالب پیش‌نویسی آماده شده است. این پیش‌نویس را برای بسیاری از منتخبین مردم فرستادم و ان شاءالله به همه عزیزان تقدیم خواهم نمود و در روزهای آتی نیز برای نظرخواهی از مردم بویژه نخبگان و فرهیختگان در سایت تحول 11 ارائه خواهم کرد.

مجلس با همدلی آغاز کرد/ رؤیای مدعیان اصلاحات تعبیر نشد

روزنامه کیهان همچنین طی گزارشی از انتخاب هیات رئیسه مجلس یازدهم نیز نوشت: اگرچه مدعیان اصلاحات برای ایجاد تفرقه در میان نمایندگان مجلس یازدهم تلاش فراوانی انجام دادند اما انصراف زاکانی، حاجی‌بابایی، حسینی و نیکزاد از انتخابات رئیس مجلس گویای آن بود که تیر تفرقه‌افکنان به سنگ خورده است.

دومین جلسه علنی مجلس یازدهم صبح پنج‌شنبه به ریاست حجت‌الاسلام سیدرضا تقوی رئیس سنی مجلس در حالی آغاز شد که دستور کار آن جلسه عبارت بود از «انتخاب اعضای هیئت‌رئیسه دائم مجلس شورای اسلامی» و همچنین «بررسی گزارش شعب ۱۵گانه درباره انتخاب هیئت‌رئیسه آنان و اعضای کمیسیون تحقیق و آئین‌نامه داخلی مجلس» و پس از آن «انجام مراسم تحلیف اعضای هیئت‌رئیسه دائم مجلس».

آئین‌نامه داخلی مجلس به این شکل است که در آغاز هر دوره 4 ساله مجلس اعضای هیئت‌رئیسه و رئیس مجلس با رای نمایندگان برای دوره یک‌ساله انتخاب می‌شوند.

اگرچه انتخاب رئیس و هیئت‌رئیسه مجلس خاصه در نخستین سال آغاز به کار هر دوره مجلس از اهمیت بسیاری برخوردار بوده اما در این دوره از اهمیت و حساسیت بالاتری برخوردار بود.

دلیل آنچه گفته شد ریشه در عملکرد دوره قبل مجلس دارد و همچنین مواضع و رویکرد روزنامه‌های طیف موسوم به اصلاح‌طلب در ماه‌های اخیر.

مجلس دهم با سه فراکسیون تشکیل شد: فراکسیون مستقلان (حامیان دولت)، فراکسیون امید (طیف موسوم به اصلاح‌طلب) و فراکسیون نمایندگان ولایی. در چنین مجلسی عملاً اکثریت با اصلاح‌طلبان و حامیان دولت بود. این مجلس با عملکرد بسیار ضعیف به کار خود پایان داد و عنوان ضعیف‌ترین مجلس در طول چهار دهه گذشته را به خود اختصاص داد.

در دوم اسفندماه سال قبل عملکرد ضعیف اصلاح‌طلبان و حامیان دولت در مجلس دهم نمودی آشکار داشت. در انتخابات دوم اسفندماه مردم پای صندوق‌های رای حاضر شده و عدم اعتماد دوباره خود را به این دو گروه (حامیان دولت و اصلاح‌طلبان) نشان دادند. به این ‌ترتیب اکثریت مجلس یازدهم در اختیار نمایندگان انقلابی قرار گرفت. با گذشت اندک زمانی از اعلام نتایج انتخابات مجلس یازدهم روزنامه‌های طیف موسوم به اصلاح‌طلب پروژه‌ای را به‌صورت هماهنگ علیه مجلسی که هنوز کارش را شروع نکرده بود کلید زدند. حال سؤال این است که چرا این طیف به این نتیجه رسید که چنین رویکردی در قبال مجلس یازدهم داشته باشد؟

در پاسخ می‌توان گفت که مجلس دهم با اکثریت اصلاح‌طلب و حامی ‌دولت در حالی به کارش پایان داد که مردم جامعه ایرانی به شدت از عملکرد آن ناراضی بودند و همچنین دولت مورد حمایت اصلاح‌طلبان (دولت تدبیر و امید) نیز که بسیاری از وزیران و مدیران آن از میان اصلاح‌طلبان بوده‌اند و نیز شورای شهر و شهرداری تهران که از سال 1396 به‌ صورت کامل در اختیار طیف موسوم به اصلاح‌طلب قرار دارد عملکرد بسیار ضعیفی داشته‌اند. در چنین حالتی اگر مجلس یازدهم با اکثریت نمایندگان انقلابی عملکرد خوبی از خود به‌جا بگذارد پایگاه اجتماعی متزلزل گشته و ‌ترک‌خورده اصلاح‌طلبان فرو خواهد ریخت و این طیف تا بخواهد دوباره اعتماد مردم را به خود جلب کند زمان قابل توجهی سپری خواهد شد.

با چنین تحلیلی بود که روزنامه‌های زنجیره‌ای پروژه‌ای را درخصوص ایجاد تفرقه در میان منتخبان مردم در مجلس یازدهم آغاز کردند.

تلاش برای تفرقه

گزارشی که 3 خرداد در روزنامه شرق منتشر شد نمونه‌ای از اقدامات رسانه‌ای این طیف برای ایجاد تفرقه در مجلس یازدهم بود. گزارشی که تیتر آن به‌صورت درشت بر صفحه آغازین شرق خودنمایی می‌کرد: «همه علیه قالیباف»!

کلا در ماه‌های اخیر روزنامه‌های طیف موسوم به اصلاح‌طلب تمام تلاش خود را مصروف این موضوع کردند که این‌گونه وانمود نمایند آتشی میان نامزدهای ریاست مجلس یازدهم روشن است. آنها نیز با مطالبی که منتشر می‌کردند سعی داشتند تا مثلا بر این آتش بدمند. در میان‌تیتری در همین گزارش مذکور آمده است: «بگومگوی قالیباف و شمس‌الدین حسینی» جالب آنکه در مجلسی که به قول روزنامه زنجیره‌ای شرق همه علیه قالیباف بودند وی با 230 رای رئیس مجلس شد.

همچنین روزنامه شرق 30 اردیبهشت گزارشی با عنوان «موتلفه در سودای بازگشت به قدرت» منتشر کرد که نکته‌ای مضحک در روتیتر این گزارش به چشم می‌خورد: «رمزگشایی از حمایت موتلفه از میرسلیم»[!!]

روزنامه‌های طیف موسوم به اصلاح‌طلب آن‌قدر در تب و تاب ایجاد اختلاف در میان نمایندگان مجلس یازدهم بودند که فراموش کردند میرسلیم از اعضای قدیمی ‌حزب موتلفه است. حزب موتلفه اگر از این عضو قدیمی ‌و باسابقه خود حمایت نکند از چه کسی حمایت کند؟! واقعاً این موضوع نیاز به رمزگشایی داشت؟!

مردم نباید این‌گونه انتخاب می‌کردند!

روزنامه سازندگی در تاریخ 27 اردیبهشت در یادداشتی به قلم مرعشی سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی نوشت: «وقتی به تجربه مجالس هفتم تا نهم و البته مناسباتی که تا همین‌جا بین منتخبین مجلس یازدهم به‌وجود آمده نگاه می‌کنیم پی می‌بریم که این یکدستی به معنای ایجاد یک صف سیاسی مشترک نه تنها در هیچ کدام از این موقعیت‌ها وجود نداشته بلکه خود زمینه‌ای شده برای افزایش چشمگیر اختلافات درون‌جناحی و رقابت‌های داخلی اصولگرایان[!!] اگر بخواهیم بروز این رقابت و تکثر را در ظرف منافع عمومی و در راستای تامین این منافع بسنجیم. این موضوع در کنار مسئله‌ای که قبلاًً از آن یاد شد یعنی نقض فلسفه تشکیل پارلمان، می‌تواند مانعی جدی در طرح و بروز دیدگاه‌های مختلف جامعه در سطح حاکمیت و ایجاد انسداد در روابط جامعه و حکومت باشد... بزرگ‌ترین آسیب ایجاد مجلس یکدست را باید در افول و نزول جایگاه پارلمان در نظام حقوقی کشور و تبدیل امور آن به اموری غیرموثر دانست که ماحصل تمام این مسائل است.»

نکته نخست آنکه مجلس ماحصل انتخاب مردم است و نمی‌توان به آنها گفت سعی کنید به‌صورت متوازن از گروه‌های مختلف انتخاب کنید. دومین نکته آن است که در مجلس یازدهم طیف موسوم به اصلاح‌طلب اگرچه کم اما نماینده دارد ولی چرا وقتی همه 30 نفر عضو شورای شهر از میان طیف موسوم به اصلاح‌طلب انتخاب شدند مرعشی این تحلیل خود را بروز نداد؟! اعضای شورای شهر اصلاح‌طلب چنان از ورود یک عضو غیراصلاح‌طلب به شورا واهمه داشتند که با شهردار شدن محسن‌ هاشمی، رئیس شورای شهر تهران به شدت مخالفت کردند چرا که در صورت شهردار شدن وی، نفر 31 انتخابات، یعنی مهدی چمران به شورا راه می‌یافت.

گزارش فرهیختگان از نقش زاکانی در پیروزی قالیباف

روزنامه فرهیختگان نیز طی گزارشی درباره دلایل رسیدن محمدباقر قالیباف به ریاست مجلس نوشته است: دکتر زاکانی، رئیس احتمالی مرکز پژوهش‌ها نقش مهمی در پیروزی محمدباقر قالیباف داشت. او دارای بدنه رای اختصاصی در مجلس است، هرچند پیش از این و به‌خاطر وحدت بدنه رای خود را در اختیار جریان غالب در مجلس قرار داد.

این روزنامه همچین در ادامه گزارش خود نوشته است: سرلیست اصولگرایان در تهران درحالی با ۲۳۰ رای به ریاست مجلس رسید که در فراکسیون ۱۶۶ رای کسب کرده بود. برای تحلیل آرای قالیباف می‌توان دو فرض را درنظر گرفت؛ اول اینکه کف رای قطعی و البته شخصی وی چیزی حدود ۱۲۸ رای است؛ معادل همان رایی که محسن پیرهادی نزدیک‌ترین چهره به وی در جریان انتخاب ناظران (کارپردازان) کسب کرد. این ۱۲۸ رای فاصله ۳۸تایی با آرای قالیباف در فراکسیون دارد که احتمالا مربوط به حامیان علیرضا زاکانی است. به‌طور خلاصه حداقل و حداکثر رای شخصی و قطعی رئیس مجلس هم‌اکنون ۱۲۸ تا ۱۶۶ رای است. نکته مهم در این میان این است که از ۱۶۶ تا ۲۳۰ رایی که قالیباف در صحن علنی مجلس به دست آورد ۶۴ نفر فاصله است که باید تحلیل شود.

اولا اینکه نمی‌توان حتما گفت که اصلاح‌طلبان و مستقلین به قالیباف رای نداده‌اند، چراکه افرادی چون احمد دنیامالی باوجود اینکه در جمع اصلاح‌طلبان دسته‌بندی می‌شود، از نزدیکان جدی محمدباقر قالیباف به حساب می‌آید و ممکن است به توصیه او، برخی از اصلاح‌طلبان یا مستقلین هم به قالیباف رای داده باشند.

ثانیا، در انتخابات ریاست مجلس ۲۶۷ نفر رای دادند؛ 230 نفر به قالیباف و 46 نفر به دیگران (۹ نفر اساسا در انتخابات شرکت نکردند که جمع آنها با آرای عباسی17، میرسلیم12 و آرای باطله8، دقیقا 46 خواهد شد). این رای منفی 46نفره باتوجه به اینکه اولا، حتما قریب‌به‌اتفاق اصلاح‌طلبان و مستقلین (جمع 36 نفره‌ای که در فراکسیون مشارکت نکرده) به قالیباف رای نداده‌اند و درثانی اعضای فراکسیون اعلام کردند بر ریاست قالیباف وحدت کرده‌اند، نشان می‌دهد که تعدادی از اعضای جبهه پایداری و بخشی از نمایندگان دارای سابقه عضویت در دولت‌های نهم و دهم روی محمدباقر قالیباف اجماع کرده و به وی رای داده‌اند.

گام چهارم؛ سامان دادن فراکسیون انقلاب اسلامی

براساس برخی گزارش‌ها علیرضا زاکانی از چند هفته قبل به اتفاق برخی دیگر  از منتخبین مجلس یازدهم نقش موثری در شکل دادن فراکسیون اکثریت مجلس- فراکسیون مردمی انقلاب اسلامی- داشته است. گفته می شود او این روزها در حال ساماندهی ساختار و برنامه های آتی فراکسیون انقلاب اسلامی است و محوریت قابل توجهی از این اتفاق مهم در مجلس یازدهم نیز به عهده او است. همه اینها در حالیست که فراکسیون مردمی انقلاب اسلامی در همان گام اول خود با تشکیل جلسات درون گروهی موفق شد با کمترین حاشیه و چالش در صحن علنی مجلس، انتخاب هیات رئیسه جدید مجلس را رقم بزند.