رزمندگان با چه معیاری جانباز شناخته می‌شوند؟

بنیاد شهید موظف است رزمندگانی که صورت سانحه های بالینی همزمان مجروحیت را ندارند اما مجروحیت آنها توسط کمیسیون پزشکی نهاد اعزام کننده نیروهای مسلح احراز می گردد را به عنوان جانباز تلقی نماید و حداقل ۵ درصد جانبازی با آنها تعلق می‌گیرد...

 در دوران دفاع مقدس شاهد حماسه هایی بوده ایم که باورش برای خیلی از افراد سخت است. بسیاری از رزمندگانی که دچار مجروحیت می شدند، به دفعات با رها کردن درمان خود مجدداً به جبهه‌های نبرد برگشته و مشغول دفاع در برابر دشمن  شده اند.

بسیاری از آنان حتی  مجروحیت های خود را پنهان می‌کردند تا مبادا از اعزام مجدد آنان به جبهه ها خودداری شود. برخی به صورت سرپایی درمان شده و به دنبال سوابق درمانی نبودند.

شرایط جنگی فضای جبهه‌ها را طوری رقم زده بود که اکثر مدارک درمانی در  بیمارستان‌های صحرایی یا نابود شدند و یا به مرور که امکان بایگانی آنها فراهم نبود  از بین رفتند. با  توجه به شرایط کنونی رزمندگانی که فاقد صورت سانحه و مدارک درمانی همزمان بودند با مشکلات جدی در روند تشکیل پرونده جانبازی مواجه شدند. برخی از اقدامات گذشته مجلس و نهادهای متولی این امر نیز نتوانست راهکار مناسبی برای پایان دادن به این پیگیری ها باشد.

ماده ۶۱ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (شماره ۲) بیان می دارد: افراد و رزمندگانی که در دوران دفاع مقدس و حوادث زمان انقلاب اسلامی دچار آسیب جسمی، روحی و روانی شده‌اند ولی صورت سانحه و مدارک بالینی همزمان ندارند، با معرفی یگان های اعزام کننده و نهادهای متولی توسط کمیسیون احراز بنیاد شهید و امور ایثارگران و با نظر کمیسیون پزشکی، جانبازی آنها مورد تایید قرار می گیرد و متناسب با میزان جانبازی، تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران قرار می گیرند.

این ماده قانونی در اجرا با مشکلات عدیده ای مواجه شد و  عملا اجرای آن متوقف گردید. مجلس شورای اسلامی در قانون برنامه ششم توسعه مجدداً به این موضوع ورود پیدا کرد و با احیای ماده ۶۱ به دنبال پایان دادن به این مشکل بود.

در بند الف ماده ۸۷ قانون برنامه ششم توسعه آمده است: دولت مکلف است در اجرای ماده ۶۱ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (شماره ۲ )مصوب ۴/ ۱۲ /۱۳۹۳ به نحوی برنامه ریزی نماید که تا دو سال اول اجرای قانون برنامه کلیه مشمولان ماده مذکور تعیین تکلیف گردند. یگان های اعزام کننده نهادهای متولی موظفند گواهی مورد نیاز افراد مشمول این ماده و صورت سانحه را به کمیسیون احراز بنیاد شهید و امور ایثارگران ارائه نمایند.

در تبصره ذیل این بند آمده است: بنیاد شهید و امور ایثارگران موظف است رزمندگان هشت سال دفاع مقدس که صورت سانحه های بالینی همزمان مجروحیت را ندارند اما مجروحیت آنها توسط کمیسیون پزشکی نهاد اعزام کننده نیروهای مسلح احراز می گردد را به عنوان جانباز تلقی نماید و حداقل ۵ درصد جانبازی با آنها تعلق می‌گیرد. اجرای این تبصره مانع از احراز جانبازی بیش از درصد مذکور توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران نمی باشد.

با عنایت به اینکه احراز و تشخیص جانبازی در ماده ۶۱ به بنیاد واگذار شده بود و در بند الف نیز به این موضوع اشاره شده است اما تبصره ذیل آن به کمیسیون های پزشکی  نهاد های اعزام کننده در نیروهای مسلح هویت تازه ای بخشید، به این معنا که رزمندگان فاقد صورت سانحه و مدارک بالینی همزمان مجروحیت، چنانچه توسط کمیسیون پزشکی نهاد های اعزام کننده در نیروهای مسلح، احراز شوند به عنوان جانباز تلقی شده و بنیاد موظف است جانبازی آنها را بپذیرد و حداقل ۵ درصد جانبازی به آنان اعطا کند.

البته تعیین درصد مانع از احراز جانبازی بیش از درصد مذکور توسط بنیاد نخواهد بود. بنابراین برای تعیین جانبازی رزمندگان فاقد صورت سانحه و مدارک بالینی همزمان مجروحیت این روال باید جاری باشد:

۱ - مجروحیت آنها توسط کمیسیون پزشکی نهاد اعزام کننده در نیروهای مسلح احراز  شود.

۲ - بنیاد موظف است  آنان را به عنوان جانباز  بپذیرد.

۳ -  بنیاد  حداقل ۵ درصد جانبازی به آنان اعطا کند.

۴ -  این ۵ درصد مانع  از احراز جانبازی بیش از ۵ درصد  آنان نخواهد بود.

یوسف مجتهد