شأن جمهوری اسلامی ایجاب می‌کرد نهاد شوراها در کشور شکل بگیرد

عضو پیشین شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه شأن جمهوری اسلامی ایجاب می‌کرد نهاد شوراها در کشور شکل بگیرد، گفت: برخی آزمون و خطاهای شورای شهر هزینه‌های سنگینی برای شهر داشته است.

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، رهبر کبیر انقلاب اسلامی در نامه تاریخی و معروف خود خطاب به شورای انقلاب نوشت: « در جهت استقرار خدمت مردمی در ایران و حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش که از ضرورت‌های نظام جمهوری اسلامی است، لازم می‌دانم شورای انقلاب به تهیه آیین‌نامه اجرایی شوراها برای امور محل، شهر و روستا در سراسر ایران اقدام، پس از تصویب به دولت ابلاغ نمایند تا دولت بلافاصله به مرحله اجرا درآورد».

سه سال بعد نخستین قانون شوراها در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید البته این قانون بارها تغییر کرد و در هر مرحله بخشی از اختیارات این نهاد کاهش یافت ولی در نهایت نهم اردیبهشت سال 78 نخستین دوره شوراها آغاز به کار کرد.

اکنون شوراهای شهر با گذراندن فراز و نشیب‌های بسیار و انجام سعی و خطاهای متعدد، تجارب گرانقدری دارند و به یک نهاد شناخته شده بین مردم تبدیل شده‌اند، بسیاری از مردم نسبت به عملکرد آنها حساس شده‌آند و مطالباتی خرد و کلانی از منتخبان خود دارند اما جالب است بدانیم از نگاه افرادی که زمانی به عنوان نماینده مردم بر صندلی این پارلمان تکیه‌ زده‌اند، شورا در چه جایگاهی قرار دارد، به این منظور با مجتبی شاکری عضو دوره چهارم شورای اسلامی شهر تهران گفت‌‌وگوکردیم که مشروح آن تقدیم مخاطبان تسنیم می‌شود:

مجتبی شاکری در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم ، با اشاره به سالروز تاسیس شوراها، با بیان اینکه نهاد شورا یک پدیده افتخارآمیز برای جمهوری اسلامی است، اظهار کرد: یکی از بهترین ساختار‌هایی که می‌تواند به مردم خدمت‌رسانی کند و مردم با آنها ارتباط مستقیم داشته باشند، شوراها هستند و شأن جمهوری اسلامی ایجاب می‌کرد چنین نهادی در آن شکل گیرد.

وی ادامه داد: با توجه به گستردگی که این نهاد در کل شهرها و روستاها دارد و همچنین فراوانی تعداد اعضای شوراها، آزمون و خطاهایی به صورت طبیعی به‌ وجود می‌آید، اما گاهی این آزمون و خطاها با هزینه‌های سنگینی مواجه بوده است؛ به عنوان مثال در شورای دوره اول به دلیل اختلافات اعضا، شورای شهر منحل شد و نتوانست تا انتهای مسیر پیش برود چرا که آن شورا به یک بنگاه سیاسی تبدیل شده بود.

عضو پیشین شورای اسلامی شهر تهران تصریح کرد: خوشبختانه شوراهای بعدی توانستند نظم و نسقی داشته باشند و اعتماد از دست رفته مردم را بازگردانند ولی این امر نیازمند این بود تا افرادی که نامزد انتخابات می‌شوند با امورات شهر و مدیریت شهری آشنا باشند. زیرا این نهاد جایگاه مهمی برای تصمیم‌گیری برای شهر است. البته ممکن است این امر در روستاها به دلیل اینکه محیط کوچکتری دارند ظهور و بروز کمتری داشته باشند ولی در شهرها به ویژه کلانشهرهایی مانند تهران، تصمیم‌گیری در شورای شهر به اندازه چند وزارتخانه بزرگ است چرا که با امور متنوعی سروکار دارند.

شاکری ادامه داد: شهروندان هنگامی که از خانه خارج می‌شوند تا زمانی که به خانه بازگردند همه اموراتشان به مدیریت شهری ربط پیدا می‌کند، بنابراین چهره‌های جامعه و شخصیت‌های همه جانبه‌ای که بتواند در این عرصه حضور داشته باشد یکی از مسائل مهمی است که در تمام این دوره‌ها مطرح بوده است که این نقیصه در شرایط احراز و انتخاب نامزدها همچنان خود را نشان می‌دهد. اما چند مورد به ویژه در مورد شهر تهران وجود دارد که هنوز به قوت خود باقی است.

وی خاطرنشان کرد: شاید بتوان از دیدگاه نظری و فلسفی این پرسش را مطرح کرد که شهر به کدام سو می‌رود؟  آیا در حال آباد کردن شهر هستیم یا سازوکارهایی طراحی کرده‌ایم که با توجه به مهاجرت جمعیت، آلودگی محیط زیست و غیره به سمت تخریب و نابودی شهر حرکت می‌کنیم؟

عضو پیشین شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به سهم پایتخت در حوزه‌های مختلف، گفت: طبق آمار روزانه به طور متوسط حدود دو میلیون نفر وارد تهران می‌شوند درحالی که سکونتگاهشان جای دیگری قرار دارد و این در حالی است که تهرانی‌ها هزینه‌های زیادی به عنوان عوارض می‌پردازند و سهم دولت از مخارج پایتخت در هیچ مبحثی مورد اشاره قرار نگرفته است.

شاکری ادامه داد: حاشیه نشینی نیز موضوع مهمی است که شاید تصمیم‌گیری درباره آن در قد و قواره شورای شهر نباشد اما جزو موضوعاتی است که دولت و مجلس باید نسبت به آن ورود کنند تا از این طریق شهر تهران تحت فشار قرار نگیرد.

وی همچنین گفت: نکته حائز اهمیت دیگر، کم اعتنائی به تاب‌آوری شهری است؛ تاب‌آوری در تهران به اندازه هیروشیما و یا چند برابر آن مهم است چرا که در ضوابط نظام مهندسی این موضوع به خوبی دیده نشده است و به اذعان کارشناسان اگر زلزله 7 ریشتری یا بیشتر از آن در تهران رخ دهد شاهد کشتار میلیونی و بن بست در خدمت‌رسانی می‌شویم و این درحالی‌ است که می‌دانیم در تهران گسل‌هایی وجود دارد.

عضو پیشین شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به اهمیت افرادی که برای حضور در شورای شهر نامزد می‌شوند و تلاش نهاد احرازکننده برای این موضوع، گفت: متاسفانه بسیاری از افرادی که سوابق نادرستی دارند و نمونه‌های آن در گزارشات پیش‌رو از کل کشور ملاحظه می‌شود یا افرادی که توانمندی آنها برای قرار گرفتن این جایگاه احراز نشده است، وجود دارد که به انتخابات ورود پیدا می‌کنند و با برخی زدوبندهایی که وجود دارد وارد فضای رای‌گیری می‌شوند در حالیکه لازم است نسبت به احراز صلاحیت این افراد دقت تشکیلاتی و اطمینان بخش صورت گیرد.

شاکری خاطرنشان کرد: نکته دیگری که باید به آن توجه داشت نظارت بر شورای شهر است؛ قاعدتا مطابق انجمن‌های محلی که در قانون آمده مردم باید این نظارت را داشته باشند اما این امر چطور باید اعمال شود؟ اگر نظارت‌های محلی که باید به صورت خودجوش انجام شود، شکل نگیرد و مردم از مطالباتی که در مصوبات شورا ابلاغ می‌شود، مطلع نباشند و ندانند هر منطقه چه سهمی از بودجه و پروژه‌ها را در اختیار دارد، چطور می‌توانند نظارت کنند؟

به گفته وی، متاسفانه در حال حاضر چنین فضای سازمان‌یافته‌ای وجود ندارد درحالی که موضوع نظارت مردم بسیار حائز اهمیت است.

عضو پیشین شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به اینکه نظام حسابرسی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، گفت: ارائه گزارش دیوان محاسبات از عملکرد دولت موجی در کشور ایجاد کرد و باعث طرح این پرسش شد که چه اتفاقاتی برای رأی آنها افتاده است؟! زیرا آنها مصوباتی داشتند که طبق گزارشات دیوان محاسبات مشخص شد چیزهای دیگری برخلاف آنها اجرایی شده است.

وی ادامه داد: این موضوع در شورای شهر و شهرداری نیز وجود دارد و بعضا موضوعاتی که در شورای شهر به تصویب می‌رسد به درستی اجرایی نمی‌شود و گهگاه شکل دیگری از مصوبات به اجرا در می‌آید. این موضوعات نقایص بزرگی است که باید به آن پرداخته شود و حسابرسی‌های مشابه مجلس و دولت که کارشان به قوه‌قضائیه کشیده می‌شود نیز در مدیریت شهری انجام شود.

شاکری تصریح کرد: تکلیف مسائل فرهنگی در شهرداری نیز معلوم نیست و گاهی رفتارهای متناقضی نسبت با دیدگاه‌های نظام در شهر صورت می گیرد؛ در سازمان زیباسازی بنرهایی نصب می‌شود، تبلیغاتی صورت می‌گیرد یا مراسم‌هایی در فرهنگسراها برگزار می‌شود که به نوعی رقابت‌هایی به شیوه بنگاه داری در آنها شکل می‌گیرد که فاقد هماهنگی لازم با فرهنگی است که مدنظر نظام قرار دارد. توزیع بودجه در بین کانون ها و مراکز فرهنگی هم از منطق خاصی برخوردار نیست.

وی با اشاره به اینکه متاسفانه مردم به خوبی شوراها را نمی‌شناسند و با کارکرد آن آشنایی کامل ندارند، خاطرنشان کرد: وقتی در مجلس شورای اسلامی عده‌ای به صورت لیستی رای می‌آورند در کنار سایر نمایندگان شهرهای دیگر قرار می‌گیرند و این امر باعث تضارب آرا می‌شود ولی درباره شورای شهر اینطور نیست و هنگامی که عده‌ای به صورت لیستی رای می آورند تصمیمات سلیقه‌ای و خاص حزبی اخذ می‌شود که نتیجه آن چالش انتخاب چند شهردار متعدد برای پایتخت در مقطعی کوتاه است.