پا به پای انقلاب با شورای نگهبان

مدیر مسئول روزنامه کیهان در یادداشتی به تبیین جایگاه و نقش این شورا در تضمین اسلامیت و جمهوریت نظام جمهوری اسلامی ایران پرداخت.

حسین شریعتمداری نماینده ولی فقیه در موسسه کیهان و مدیر مسئول روزنامه کیهان، در یادداشتی به مناسبت ۲۶ تیر سالروز تاسیس شورای نگهبان، به جایگاه و نقش این شورا در مقایسه با نهادهای متناظر در کشورهای دیگر پرداخت.

متن کامل این یادداشت به شرح ذیل است:

۱ ــ تاسیس و تشکیل یک نظام  حکومتی، تمام کار نیست. نظام حکومتی بعد از تاسیس به حفاظت و حراست نیاز دارد. چراکه اگر در ساختار نظام هیچ نهاد و مرکزی برای حفظ اصول و مبانی نظام وجود نداشته باشد، کمترین امیدی به بقای آن نیست. حتی تصور این که در یک نظام حکومتی هیچ نهاد و مرکزی برای نظارت بر مفاد قوانین، صلاحیت مسئولان و انطباق قانون با مبانی مورد قبول نظام، وجود نداشته باشد، نه فقط تعجب آور است، بلکه احمقانه نیز هست. فرض کنید که مسئولان نظام کسانی باشند که به نظام اعتقادی ندارند! و یا قوانینی که در قوه مقننه وضع می‌شود با مبانی و اصول نظام همخوانی نداشته و با آن در تعارض باشد! بدیهی است که یک نظام حکومتی با این مختصات کمترین زمینه ای برای تداوم و بقا نخواهد داشت. شورای نگهبان در جمهوری اسلامی ایران  برای تامین این نیاز ضروری و حیاتی پیش بینی شده و در قانون اساسی گنجانده شده است.

۲ ــ وجود یک مرکز و نهاد با مسئولیت حفاظت از اصول و مبانی یک نظام حکومتی منحصر به ایران اسلامی و شورای نگهبان نیست بلکه در ساختار تمام نظام‌های حکومتی دنیا (غیر از نظام‌های قبیله‌ای یا حکومت‌هایی که با دیکتاتوری مطلق اداره می‌شوند، نظیر عربستان و امارات) مرکز و یا نهادی شبیه شورای نگهبان وجود دارد که وظیفه آن مراقبت بر وضع قوانین و تائید یا رد صلاحیت کسانی است که به مسئولیت‌های کلیدی نظیر ریاست جمهوری، نخست وزیری، وزارت، نمایندگی مجلس و … گُمارده می‌شوند. این نهاد در برخی از کشورها با عنوان « دادگاه قانون اساسی » در ساختار نظام گنجانده شده و از عالی ترین رتبه حکومتی برخوردار است و از این روی «‌ دادگاه عالی»‌نامیده می‌شوند. حوزهٔ اصلی اختیارات این دادگاه‌ها نظارت بر قوانین مصوبه و بررسی سازگاری یا ناسازگاری آنها با قانون اساسی است. در این وجیزه به دیوان عالی قانون اساسی در آمریکا اشاره ای گذرا داریم. این بررسی اجمالی به وضوح نشان می‌دهد که شورای نگهبان جمهوری اسلامی ایران در مقایسه با سایر موارد مشابه  مترقی ترین، علمی ترین و مردمی ترین آنهاست. بخوانید!

۳ ــ دیوان عالی قانون اساسی در آمریکا (سوپریم کورت ــ  Supreme Court of the United States ) نامیده می‌شود و در هرم قضایی آمریکا از بالاترین جایگاه برخوردار است.

سوپریم کورت از ۹ قاضی تشکیل شده است. قضات دیوان عالی از سوی رئیس جمهور آمریکا و با رای اعتماد مجلس سنا منصوب می‌شوند. ماموریت و مسئولیت قضات دیوان عالی مادام العمر است و هیچ مقامی حتی رئیس جمهور، سنا، مجلس نمایندگان و کنگره حق عزل آنها را ندارند (مقایسه کنید با انتصاب فقها و انتخاب ۶ حقوقدان شورای نگهبان).

 دیوان عالی آمریکا، تنها مرجع  تفسیر قانون اساسی است (همان وظیفه ای که شورای نگهبان بر عهده دارد و رسانه ها و محافل غربی و پادوهای داخلی آنها علی الدوام علیه آن تبلیغ کرده و دست به شانتاژ می‌زنند).

ماموریت دیگر سوپریم کورت نظارت بر مصوبات کنگره، مجلس نمایندگان و مجلس سنای آمریکاست و چنانچه  قوانین تصویب شده با قانون اساسی آمریکا مغایرت داشته باشد به دستور سوپریم کورت از درجه اعتبار ساقط می‌شود. (باز هم مقایسه کنید با تبلیغات پر حجم دشمنان علیه  همین ماموریت شورای نگهبان).

دیوان عالی قانون اساسی آمریکا بالاترین مرجع تصمیم گیری در حوزه ماموریت‌ها و وظایف خود است و هیچ مقامی حق عدول و سرپیچی از تصمیمات آن را ندارد.

اعضای سوپریم کورت براساس سلیقه و نظر خود تصمیم می‌گیرند و موظف به انطباق تصمیمات خود با هیچ قانون و دستورالعملی نیستند! ( مقایسه کنید با تصمیمات شورای نگهبان که  باید برای هریک از این تصمیم‌ها توجیه و توضیح قانونی داشته باشد و مغایرت فلان مصوبه با قوانین اسلامی و یا قانون اساسی را اعلام کند).

اعضای دیوان عالی آمریکا در مقابل هیچ مرجع و کانون دیگری پاسخگو نیستند (بازهم مقایسه کنید با شورای نگهبان خودمان) به عنوان مثال در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۰ آمریکا علی رغم آن که تعداد آراء «الگور» از جرج بوش بیشتر بود، سوپریم کورت جرج دبلیو بوش (بوش پسر) را برنده انتخابات اعلام کرد و آب هم از آب تکان نخورد!

۴ ــ اگرچه همه ماموریت‌های شورای نگهبان ضرورت بنیادین دارند ولی در میان وظایف و ماموریتی که در قانون اساسی برای شورای نگهبان تعریف شده است، دو ماموریت از بیشترین اهمیت برخوردار بوده و در حفظ و حراست از موجودیت نظام نقش سرنوشت ساز و تعیین کننده دارند. اول؛  نظارت بر قوانین و مصوبات به منظور عدم مغایرت آنها با قانون اساسی و احکام شرعی و دوم؛ بررسی صلاحیت نامزدهای ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی و مجلسی خبرگان رهبری.

شورای نگهبان با انجام این دو ماموریت، راه ورود عناصر و عوامل ناهمخوان با مبانی اصلی نظام به کانون‌ها و مراکز تصمیم ساز و سیاست پرداز جمهوری اسلامی سد می‌کند و این به تنهایی  تضمین کننده حفظ، تداوم و بقای نظام است و منحصر به شورای نگهبان در جمهوری اسلامی ایران نیز نمی‌باشد بلکه در تمام نظام‌ها و سیستم‌های حکومتی به عنوان یک اصل بدیهی و غیر قابل خدشه تعریف شده و انجام می‌پذیرد. بدیهی از این روی که سپردن مسئولیت های کلیدی یک نظام حکومتی به کسانی که ( به هر علت) با مبانی نظام زاویه دارند و یا به دلایل دیگری صلاحیت‌های لازم برای تصدی آن مسئولیت را ندارند، زمینه سازی برای فروپاشی و سقوط نظام است و چنانچه از روی عمد باشد، «خیانت» و در غیر اینصورت «حماقت» است و حالت و احتمال سومی در میان نیست.

۵ ــ  شورای نگهبان یکی از مردمی ترین نهادها در ساختار جمهوری اسلامی است. چرا؟! بخوانید!

اول آن که از موجودیت جمهوری اسلامی ایران که امانت مردم است حفاظت می‌کند و دوم این که با بررسی و تائید یا ردصلاحیت نامزدها به مردم در  انتخاب گزینه مطلوب و پرهیز از حضور  افراد نامطلوب و فاقد صلاحیت در مراکز کلیدی نظام  کمک می‌کند.

توضیح آن که شناخت هویت نامزدها برای همه مردم امکان پذیر نیست چرا که به اطلاعات لازم برای پی بردن به هویت آنها دسترسی ندارند و از سوی دیگر این اطلاعات نمی‌تواند و نباید به صورت علنی اعلام شود، زیرا پای آبروی نامزدها در میان است و از جمله آن که ممکن است فلان نامزد صلاحیت لازم برای کاندیداتوری ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی و یا مجلس خبرگان را نداشته باشد ولی در همان حال برای تصدی برخی از مسئولیت های دیگر مناسب باشد و یا فلان نامزد نقطه نامطلوبی در  کارنامه خود داشته باشد که اعلام آن بازی با آبرو و حیثیت وی تلقی شود. خُب چاره چیست؟

در این نقطه است که شورای نگهبان به عنوان نهادی متشکل از اعضای مومن، آگاه و با تقوی به کمک مردم می شتابد. اطلاعات لازم درخصوص نامزدها را از مراجع ذیربط دریافت می‌کند و با بررسی‌های میدانی که توسط ناظران  گزینش شده شورا  انجام می‌پذیرد، اطلاعات بیشتری به دست می‌آورد. مجموعه این اطلاعات بعد از بر رسی و راستی آزمایی به تائید و یا ردصلاحیت نامزد مربوطه منجر می‌شود.

حالا دیگر مردم در صلاحیت نامزدهای معرفی شده تردیدی ندارند و تنها سلیقه‌های متفاوت سیاسی در انتخاب این یا آن نامزد نقش دارد. همین جا باید به این نکته عالمانه از قول حضرت آقا اشاره کرد که می فرموده اند: « سهوها و نسیان‌ها و خطاها در همه امور، متصور است و از همه کس قابل صدور است، آنها بحث دیگری است؛ اما پیکره نظام، انطباقش با اسلام، انطباقش با موازین اسلامی و با قانون اساسی، مرهون حضور و دقت شورای نگهبان است و کار بسیار بزرگی است» .

۶ ــ گفته می‌شود ــ و دور از انتظار هم نیست ــ که ۷۰ درصد کسانی که به هنگام پیروزی انقلاب اسلامی در قید حیات بوده اند، از دنیا رفته اند و بر این اساس ادعا می‌کنند که رفراندوم تعیین نوع حکومت از استواری و اتقان قبلی برخوردار نیست! در این خصوص گفتنی‌ها بسیار است ولی در این وجیزه به چند نکته کوتاه و مستند اشاره می‌شود:

الف ــ حضور چند ده میلیونی مردم در سالروز پیروزی انقلاب اسلامی و نمونه‌ها مشابه دیگر، به وضوح حکایت از آن دارد که اگر هم مردم به برخی از عملکردها انتقاد داشته باشند ــ که طبیعی نیز هست ــ ولی به اصل نظام کاملاً وفادار هستند.

ب ــ در تشییع پیکر مطهر سردار دلها، شهید حاج قاسم سلیمانی، چند ده میلیون از مردم ایران اسلامی در سراسر کشور حضور یافته بودند و اگر قرار بود به درخواست همه شهرها برای تشییع جداگانه پیکر وطهر آن شهید بزرگوار پاسخ مثبت داده شود، چه بسا که تدفین آن عزیز به چند ماه بعد از شهادتش موکول می‌شد. حاج قاسم نماد انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی و اعتقاد راسخ به امام را حل و خلف حاضر ایشان بود.

ج  ــ  طی چند ماه اخیر سرود «سلام فرمانده» که با توجه به لطافت آهنگین و صلابت آهنین آن به جرات می‌توان گفت که برگه هویت انقلاب اسلامی و شناسنامه ملت‌های مسلمان است، با سرعتی فراتر از تصور و با شتابی معجزه‌گون، نه فقط سراسر ایران اسلامی را فرا گرفته، بلکه مرزهای جغرافیایی را نیز پشت سر گذاشته و هرجا مسلمانی هست و در هر منطقه‌ای که مسلمان‌نشین است، دل‌ها را به تسخیر درآورده است. این استقبال بی نظیر (و نه کم نظیر) به چه معنی است؟!

د ــ و … ده‌ها نمونه غیرقابل انکار دیگر از گسترش روز افزون الگوی جمهوری اسلامی ایران که شرح آن مثنوی هفتاد من کاغذ است و به درازا می‌کشد. شورای نگهبان از این امانت گرانقدر مردم ایران و به بیان جامع تر از این امانت گرانبهای جهان اسلام و همه ملت‌های مسلمان حفاظت می‌کند.

۷ ــ حالا و بعد از شرحی که درباره شورای نگهبان و جایگاه سرنوشت ساز آن از نظرتان گذشت، وقت آن است که از میان ده‌ها نظری که  حضرت امام و رهبر معظم انقلاب درباره شورای نگهبان بیان کرده اند به دو جمله از این دو بزرگوار نگاهی بیندازید.

* «و ظیفه شورای نگهبان حفظ نظام جمهوری اسلامی است که با آن هیچ حکم و امری مزاحمت نمی‌کند» (امام خمینی(ره)).

* « بود و نبود شورای نگهبان به معنای بود و نبود نظام جمهوری اسلامی است؛ در این هیچ تردیدی نباید بکنید». (رهبر معظم انقلاب).

این دیدگاه درباره شورای نگهبان را با دیدگاهی که به حکمت درباره جایگاه سپاه مطرح شده است مقایسه کنید. چه شباهت عجیبی دارند …. «اگر سپاه نبود، کشور هم نبود» و «بود و نبود شورای نگهبان به معنای بود و نبود نظام جمهوری اسلامی است».